Psychologia sądowa łączy w sobie psychologię i zasady systemu prawnego. W ogólnym ujęciu praca psychologów sądowych skoncentrowana jest na zastosowaniu teorii i praktyki z zakresu psychologii w systemach karnych i sądowych . Psycholodzy sądowi współpracują z systemem sprawiedliwości i członkami sądu, aby pomóc w ich funkcjonowaniu. Zastosowanie pojęć prawnych wymaga zrozumienia psychologicznych zasad, takich jak stan umysłu, pamięć i percepcja. Ze względu na unikatowy i wysoce specjalistyczny charakter psychologii sądowej, dobre wykształcenie absolwentów z tego zakresu staje się koniecznością.



 

Prawne podstawy zdobycie tytułu psychologa

Zgodnie z obowiązującym w naszym kraju prawem psychologiem może zostać jedynie osoba, która skończyła jednolite 5-cio letnie studia magisterskie na kierunku psychologii. Studia psychologiczne to nieliczne studia, które nie objęte są tzw. systemem bolońskim (czyli systemem dwustopniowym). Według zapisu ustawy o zawodzie psychologa i o samorządzie zawodowym z dn. 8 czerwca 2001 roku prawo wykonywania zawodu psychologa mają te osoby, które po zakończeniu psychologicznych studiów odbyły zawodowy staż.

Ranking najlepszych polskich uczelni które kształcą psychologów

Studia psychologiczne w Polsce są prowadzone na kilkunastu publicznych uczelniach. Do najlepszych z uwagi na pozycję akademicką, siłę kadry oraz przyjazne studiowanie – zgodnie z rankingiem Polityki z roku 2007 ) należą w kolejności:

  1. Uniwersytet Warszawski w Warszawie,

  2. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie,

  3. Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu,

  4. Uniwersytet Gdański w Gdańsku.

System studiów z psychologii w Polsce

Studia z psychologii podzielone są na część:

  1. podstawową z zajęciami które są obowiązkowe dla każdego studenta

  2. specjalizacyjną z zajęciami z wybranej specjalizacji – obowiązkowe oraz fakultatywne).

Na pierwszym roku studiów z psychologii przeważają przedmioty ogólne, w tym takie jak: biologiczne podstawy ludzkich zachowań, filozofia, wprowadzenie do psychologii, lub metodologia. Na następnych dwóch latach studiów dochodzą przedmioty, które dotyczą zagadnień szczegółowych z psychologii takie jak: psychologia poznawcza, psychologia rozwojowa, psychologia różnic indywidualnych, diagnoza psychologiczna, oraz statystyka wraz z psychometrią.

Możliwość wybrania specjalizacji z psychologii w tym z psychologii sądowo- penitencjarnej

Student psychologii w kolejnych latach nauki ma możliwość wyboru specjalizacji. Ilość specjalizacji oraz ich zakres, a także ich nazwy, zalezą od uczelni. Najczęściej wybierane specjalizacje to:

  1. psychologia kliniczna (środowisko ochrony zdrowia),

  2. psychologia dzieci i młodzieży (psychologia wychowawcza – środowisko oświaty i psychologia kliniczna dzieci i młodzieży – środowisko ochrony zdrowia),

  3. psychologia sądowo – penitencjarna (środowisko sądowe i środowisko więzienne)

  4. psychologia organizacji oraz zarządzania (środowisko pracy).

Zagadnienia poruszane na specjalizacji z psychologii sądowej

W trakcie specjalizacji z psychologii sądowej studenta zapoznaje się z mechanizmami kryminogenezy osób dorosłych i nieletnich, oraz z psychologicznym opiniodawstwem sądowym a także rolą psychologa jako biegłego sądowego. Wybierając ten kierunek specjalizacji student uczy się czym jest poradnictwo oraz interwencja psychologiczna w przypadku spraw sądowych i jak pod kątem psychologicznym analizuje się zeznania świadków oraz wyjaśnienia osób podejrzanych. Specjalizacja z psychologii sądowej obejmuje też:

  1. psychologię resocjalizacyjną

  2. profilaktykę społeczną.

Na przykład studia podyplomowe na UW, czyli Uniwersytecie Warszawskim przeznaczone są dla psychologów, którzy współpracują z wymiarem sprawiedliwości lub zainteresowani są tą współpracą. Studia podyplomowe przygotowują do roli psychologa biegłego sądowego. Inicjatywą Psychologii Sądowej na Wydziale Psychologii UW jest gwarancja, że każdy z absolwentów tej uczelni zdobędzie niezbędną do samodzielnej pracy wiedzę w charakterze sądowego psychologa.

Możliwości zatrudnienia psychologów sądowych

Psycholodzy sadowi, zainteresowani praktyką sądową mogą pracować w placówkach sądowych. Inne miejsca zatrudnienia tych psychologów, które świadczą specjalistyczne usługi, to więzienia, organy służb sądowych, wyspecjalizowane agencje lub prywatne praktyki przeprowadzania diagnozy sądowej i leczenia stosownie do decyzji prawników. Psycholodzy sądowi mogą także brać udział w nauczaniu, szkoleniu lub nadzorze na wydziale psychologii, w szkołach medycznych, w szpitalach, oraz w interdyscyplinarnych instytutach lub klinikach. Specjaliści z tego zakresu mogą również brać udział w prowadzeniu badań i nauce w dziedzinach takich jak np. przemoc, ocena ryzyka i reagowania na potrzeby leczenia i strategie decyzyjne.

Wykorzystanie wiedzy psychologa sądowego przez prawników

Psycholodzy sądowi wzywani są po to, aby pomóc w wielu różnych kwestiach prawnych, w tym w ocenie stanu psychicznego oskarżonych (ocena obłędu, kompetencji, itp), wyboru jury, sprawowania opieki nad dzieckiem / prawa rodzinnego, przewidywania ryzyka przemocy rozdzielczości, do mediacji / sporów, do oceny dyskryminacji , odszkodowania cywilnego , w naukach społecznych i zaangażowania obywatelskiego.

Psycholodzy sadowi to naukowcy. Osoby z tym wykształceniem muszą mieć wysoko rozwinięte umiejętności detektywistyczne. Wiąże się to z faktem, iż muszą porównać dane z wielu źródeł w celu przetestowania alternatywnych hipotez. W tym przypadku nacisk kładzie się na pisemne raporty i sądowe zeznania, które są naukowo uzasadnione oraz wymagają kontroli w kontradyktoryjności środowiska sali sądowej. Specjaliści w tej dziedzinie często próbują dowiedzieć się, dlaczego niektóre typy ludzi popełniają przestępstwa oraz jak można zapobiec zbrodni.

Autor artykułu:
Artykuł został przygotowany przez Małgorzatę Ignaszak z SUI Psychologia Coaching z Poznania.
(Visited 13 619 times, 1 visits today)